Philip Roth

Nee, ook dit jaar heeft Philip Roth de Nobelprijs voor de literatuur niet gekregen. Wel is er weer een boek van hem uitgekomen. En zeg nu zelf, een Nobelprijs kun je niet lezen, een boek wel. Zijn nieuwe boek heeft de titel Nemesis en speelt, net als Het complot tegen Amerika, in de oorlogsjaren in Newark, de plaats waar Roth zelf opgroeide. Ik verheug me er op het te gaan lezen.
Ik heb net De feiten, de autobiografie van een romanschrijver herlezen. Roth probeert daarin de feiten van een aantal periodes uit zijn leven weer te geven. Hij stuurt het manuscript met "feiten" naar zijn alter ego, Nathan Zuckerman, met het verzoek er commentaar op te geven. En zo zit je weer heerlijk midden in een echte Roth: Zuckerman wijst er fijntjes op dat Roth op zijn best is als hij zijn fantasie laat werken. Het doen van een feitelijk relaas gaat hem slecht af: hij behandelt ook die feiten namelijk als een roman. Hij ordent zijn materiaal, laat dingen weg, verandert namen, kortom, wat nou "feiten"? En hij durft zijn zelfanalyse lang niet zo ver en diep door te voeren als hij gewoonlijk doet als hij via Zuckerman het woord neemt.
Zuckerman houdt in feite een pleidooi tegen zijn eigen eliminatie. Stel je voor dat Roth voortaan alleen nog maar "feiten" zou noteren? Zuckerman bestaat immers alleen bij de gratie van de schrijver Roth.
Nobelprijs of niet: ik sla geen boek van Roth over!