Jacob Cornelisz van Oostsanen (ca. 1475-1533)

Vorige week donderdag was helemaal gevuld met "Van Oostsanen". Mijn dochter had over deze schilder van rond 1500 een lezing gehoord bij haar favoriete boekhandel. Ze was erg onder de indruk en had meteen het boek gekocht. Dat boek was eigenlijk de catalogus van de tentoonstelling over Van Oostsanen die tot en met afgelopen weekend in Alkmaar (Stedelijk museum en Grote Kerk) en Amsterdam (Amsterdam Museum) werd gehouden. Daar moesten we dus heen! Donderdag was de enige dag dat we allebei konden gaan, dus was ik al voor half 9 op weg naar mijn kopje koffie in Driebergen.

Vandaar naar Alkmaar. Achter de files aan, dus we konden lekker doorrijden. Plekje voor de auto gevonden in de parkeergarage onder het Cultuurplein, en zo waren we meteen waar we wezen wilden: bij het museum en de Grote Kerk. In het museum zagen we wat een prachtige dingen Van Oostsanen kon maken. Kapsels, sieraden, aureolen en soms ook bomen zo mooi gepenseeld, dat het net leek alsof het er bovenop lag. Een heel fijne fijnschilder! Bovendien was Van Oostsanen een goede zakenman. In zijn atelier werd van alles gedaan: houtsneden maken, schilderen, ontwerpen maken voor kazuifels en voor gebrandschilderde ramen. En dat deed hij niet alleen: ook een neef en later twee zoons zaten in het familiebedrijf, net als natuurlijk leerlingen en andere helpende handen. 

In de Grote Kerk in Alkmaar is van Van Oostsanen en van zijn neef een plafondschildering (her)ontdekt van Het Laatste Oordeel. Het is natuurlijk wel erg hoog, maar toch kun je de voorstellingen goed zien. En helemaal met de digitale hulpmiddelen op de grond.

Koffie met appeltaart genoten in het zonnetje op het terras van het Cultuurplein en toen de trein opgezocht voor het retourtje Amsterdam Museum in de Kalverstraat, en genoten van de presentatie daar, met meer nadruk op het Amsterdam waarin de familie werkte. Rond 1500 is Van Oostsanen naar Amsterdam gegaan en hij had daar al snel een goede plek in de Amsterdamse kunstwereld. Mede door de grote opdrachten van zijn (bijna) buurman en mecenas Pompeius Occo.

Van Oostsanen maakte van zijn atelier een echt familiebedrijf: alles wat de deur uitging, ook als het gemaakt was door een broer of door zonen, kreeg het merkteken van het atelier. Zo wisten de kopers dat ze iets goeds in huis haalden!

De folder zegt dat Van Oostsanens ongekend hoge kwaliteit en oog voor details de basis legden voor de latere bloei van de Hollandse schilderkunst. Ik geloof het graag!