zaterdag 12 januari 2013

Andreas Latzko (1876 - 1943)














Andreas Latzko is in Nederland niet zo bekend. Jaren geleden was ik in Bredevoort aan het snuffelen in een van de vele tweedehands boekwinkeltjes toen een eigenaar van zo'n zaak me het boekje "Mensen in de oorlog" van Latzko in handen gaf. Dat moest ik maar eens lezen!
Dat deed ik en ik onthield de naam. Op een rommelmarkt een paar jaar geleden vond ik het boekje "Marcia Reale", dat ik kocht vanwege de naam van de schrijver Latzko. Het heeft een hele tijd bij de nog te lezen boeken gestaan, maar nu heb ik het gelezen!
Een verhaal over de gevolgen van de oorlog. Twee oorlogsinvaliden, totaal berooid omdat ze door hun handicap hun beroep niet meer kunnen uitoefenen, komen elkaar toevallig tegen. De een is Oostenrijker, de ander Italiaan, tegenstanders dus in de oorlog waarin ze gewond zijn geraakt. Ze worden vrienden en beginnen weer in de toekomst te geloven. Ze werken hier en daar als losse arbeidskracht en sparen om naar Sicilië te kunnen reizen. Als het bijna zo ver is, wordt in Italië de Dag van de onbekende soldaat gevierd. Onbewust komen er weer nationalistische gevoelens bij de Italiaan boven als hij de marsmuziek Marcia Reale hoort spelen. Hij ziet zijn vriend weer even als "de vijand". Het heeft fatale gevolgen.

Een heel menselijk verhaal. En daarom raakt het mij. Waarom leren we nog steeds te denken in "wij" en "zij", zowel in het klein als in het groot? Zodat het als het ware een reflex wordt?

De Hongaars-Oostenrijkse en Joodse schrijver Latzko heeft de oorlog aan den lijve meegemaakt. Hij vocht in de Grote Oorlog, kreeg malaria en werd zwaar gewond (acht maanden ziekenhuis en daarna nog verder revalideren). Hij vestigde zich in München, maar al voordat Hitler aan de macht kwam, vluchtte hij, eerst naar Amsterdam, vandaar naar New York. Daar overleed hij in armoede.
Gelukkig was hij schrijver. Schrijvers spreken ook na hun dood mensen aan!

Geen opmerkingen: